Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Wczesne wykrycie zmian zwiększa szanse na pełne wyleczenie, dlatego tak ważna jest regularna samokontrola. Samobadanie piersi to prosty, nieinwazyjny sposób na obserwowanie własnego ciała i wychwycenie niepokojących sygnałów na wczesnym etapie.
Dlaczego warto wykonywać samobadanie piersi?
Choć samobadanie nie zastępuje profesjonalnych badań, takich jak USG czy mammografia, pozwala na:
• lepsze poznanie budowy swoich piersi,
• wykrycie nietypowych guzków lub zgrubień,
• zaobserwowanie zmian w wyglądzie skóry lub brodawki,
• zauważenie wycieku z brodawki lub asymetrii piersi.
Systematyczna obserwacja zwiększa świadomość i może ułatwić szybsze zgłoszenie się do lekarza.
Kiedy wykonywać samobadanie piersi?
Najlepiej badać piersi raz w miesiącu, kilka dni po zakończeniu miesiączki – wtedy piersi są najmniej tkliwe i bardziej miękkie. Kobiety po menopauzie powinny wybrać stałą datę w miesiącu, np. pierwszy dzień każdego miesiąca.
Jak prawidłowo wykonać samobadanie?
1. Oglądanie piersi przed lustrem:
• Stań prosto, ręce opuść wzdłuż ciała, a potem unieś je do góry.
• Zwróć uwagę na kształt, wielkość i symetrię piersi.
• Poszukaj zmian skórnych: zaciągnięć, przebarwień, łuszczenia się, owrzodzeń.
• Sprawdź, czy z brodawek nie wydobywa się wydzielina.
2. Badanie dotykowe na stojąco (np. pod prysznicem):
• Opuszkiem trzech środkowych palców wykonuj okrężne ruchy.
• Sprawdzaj całą pierś: od obojczyka po dół żebra i od mostka po pachę.
• Zwracaj uwagę na twarde guzki, zgrubienia, bolesne miejsca.
3. Badanie w pozycji leżącej:
• Połóż się na plecach, jedną rękę połóż pod głową.
• Drugą ręką wykonuj dokładne ruchy okrężne – jak wyżej.
• Nie zapomnij zbadać okolicę pachową.
Co powinno wzbudzić niepokój?
• Guzek lub zgrubienie niewystępujące wcześniej,
• Zmiany w kształcie lub wielkości piersi,
• Wciągnięcie skóry lub brodawki,
• Niewyjaśnione zaczerwienienie lub opuchlizna,
• Wyciek z brodawki (szczególnie krwisty lub ropny),
• Ból występujący stale w jednym miejscu.
Pamiętaj – samobadanie to nie diagnoza
Każda zmiana nie musi oznaczać nowotworu, ale warto skonsultować ją z lekarzem. Regularne samobadanie piersi to forma troski o własne zdrowie i ważny element profilaktyki.
